YAÄžMUR SUYU HESABI

YaÄŸmur Suyu Hesabı illere göre yağış katsayıları ve çatı yüzey alanında düÅŸen yaÄŸmur suyu miktarına göre yapılır. Bu yazıda yaÄŸmur suyu hesabı yöntemleri, ilgili tablolar ve excel hesaplamalarına yer verilmiÅŸtir. YaÄŸmur suyu hesabı iÅŸlemlerine geçmeden önce yaÄŸmur suyu tesisat tasarımında dikkat edilmesi gereken konulara göz atalım.

1- Yapının her balkonu için ayrı yaÄŸmur suyu kolunu ve yer süzgeci yapılmalıdır.

2- Balkon boruları, çatı sularını toplayan düÅŸey borularla ortak olabilmektedir. Ancak Balkon ve yaÄŸmur suyu borularına eviye, lavabo vb. cihazların pis su boruları baÄŸlanmamalıdır.

3- Zemin üzeri serbest olarak akıtılacak yaÄŸmur borularının altlarına dirsek konmalıdır.

4- YaÄŸmur suları zemin altındaki pis su ÅŸebekesine doÄŸrudan baÄŸlanmamalıdır. YaÄŸmur suları zemin üzerine akıtılabileceÄŸi gibi her borunun altına bir yaÄŸmur rögarı yapılarak, yaÄŸmur kanalizasyonuna baÄŸlanabilir. YaÄŸmur suyu rögarları , pis su ÅŸebekelerine baÄŸlanması durumunda, S sifonu ile baÄŸlantı yapılmalıdır.

5- Binanın çatı yaÄŸmur suları çatının her m² için, cm² veya lt/sn×ha cinsinde çatıya düÅŸen yaÄŸmur suyu miktarını bilerek boru çapı hesaplanmalıdır. Åžayet binada bulunan balkonlar açık ise çatı alanı hesabına dahil edilmelidir.

YaÄŸmur suyu hesabı geleneksel sistem tasarımı için uygun olup sifonik sistem tasarımı için hesaplamalar ayrı bir makalede yer verilecektir. Bu kısa özet sonrası yaÄŸmur suyu hesabı yöntemlerini inceleyelim.

YaÄŸmur Suyu Hesabı 1. Yöntem

S=P x m²’ye düÅŸen yaÄŸmur miktarı (cm² ) / 1 m²
P: Çatı alanı + Balkon alanı (m²)
S: Gerekli yaÄŸmur borusu alanı (cm²)

A=S/f (cm²)
A=YaÄŸmur borusu kesiti (cm²)
f: Kullanılan yağmur borusu adedi

D=1,13x√A
D: Boru çapı (cm)

YaÄŸmur borusu çap hesabı, yaÄŸmur boruları sayısı ve kesitleri göz önüne alınarak farklı çapta boruların kullanılması ile en uygun yaÄŸmur boruları seçilir.

YaÄŸmur Suyu Hesabı Örnek:

Ä°zmir ili için çatının m²’si başına 0.75 cm² düÅŸey yaÄŸmur borusu hesaplanacaktır.
Çatı Alanı : P = 900 m2
Gerekli yaÄŸmur borusu alanı : S = 900 x 0.75 = 675 cm²
Kullanılan yaÄŸmur borusu adedi : f= 6 adet (her kolonda olduÄŸu düÅŸünüldü).
YaÄŸmur borusu Kesiti : A = 675 / 6 = 112,5 cm²
YaÄŸmur borusu Çapı : D = 11,98 cm olup Ø125 lik boru seçilmiÅŸtir.

Silindirik Boru Kesitleri:

YaÄŸmur Suyu Hesabı 2. Yöntem

Belirli bir yatay alana düÅŸen yağış miktarı hesaplanması yöntemi olup 1. yöntemdeki örnek deÄŸerler dikkate alınmıştır.
Qr = A x r x φ
A = Yağış alan yatay yüzey- hektar (0,09 hektar – 900 m²)
r = yağış ÅŸiddeti L/s.hektar. ( Ä°zmir ili için 416 L/s.hektar kabul edilmiÅŸtir. Tablo 2 den yağış miktarına bakılır.)
φ = Akma dağılma ÅŸiddeti (çatı eÄŸimi >3 ise 1, Tablo 3 den çatı eÄŸimine göre belirlenir.)
Qr= 0,09 x 416 x 1 = 37,44 lt/s (toplam)

YaÄŸmur borusu adedi = 6 adet
DüÅŸey YaÄŸmur borusu kesiti = 37,44 / 6 = 6,24 lt/sn. (Tablo 1 Den 6,24 l/sn için uygun boru çapına bakılır.)
DüÅŸey YaÄŸmur borusu çapı = 125 mm olarak bulunur.

Bu bilgiler ışığında yaÄŸmur suyu hesabı ile ilgili çeÅŸitli excel hesaplamalarını indirebilirsiniz.

Yağmur Suyu Hesabı Programları
Açıklama	Ä°ndirme Linki
Yağmur Suyu Hesabı Excel	yagmur-suyu-hesabi.xls
YaÄŸmur Suyu Hesabı – 1 Excel	yagmur-suyu-hesabi-1.xls
YaÄŸmur Suyu Hesabı – 2 Excel	yagmur-suyu-hesabi-2.xls
YaÄŸmur Suyu Hesabı – 3 Excel	yagmur-suyu-hesabi-3.xls
YaÄŸmur Suyu Hesabı – 4 Excel	yagmur-suyu-hesabi-4.xls

Kaynak:

1- MMO/Sıhhi Tesisat Proje Hazırlama Esasları

2- Tablo-2, Ömer KANTAROÄžLU, Sıhhi Tesisat Teknolojisi